Możliwość zmiany przebiegu służebności drogi koniecznej
Nie jest możliwa zmiana przebiegu służebności drogi koniecznej, jeżeli o ustanowienia tej służebności nie zaszły żadne zmiany okoliczności faktycznych, np. właściwości fizycznych gruntów po których biegnie służebność, które uzasadniałyby zmiany (post. SN z 9.9.2020 r. II CSK 69/19).
Sąd Najwyższy wskazał, że dopuszczalna jest zmiana treści lub sposobu wykonywania tej służebności – ale tylko na wniosek właściciela lub posiadacza nieruchomości obciążonej służebnością i to pod warunkiem, że zaistniała ważna potrzeba gospodarcza. Tak stanowi art. 291 ustawy z 23.4.1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1145 ze zm.).
Nie ma analogicznego uprawnienia właściciel lub posiadacz nieruchomości władnącej. To zaś oznacza, że właściciel względnie posiadacz nieruchomości władnącej, powinien złożyć wniosek o ustanowienie takiej służebności na nowo. Ale nawet składając taki wniosek musi on wykazać, że doszło do istotnej zmiany okoliczności faktycznych, które uzasadniały ustanowienie poprzedniej służebności drogowej, w takim kształcie, jaki aktualnie obowiązuje.
Sąd Najwyższy wskazał, że właściciel lub posiadacz nieruchomości władnącej mógłby starać się o zmianę przebiegu drogi koniecznej objętej służebnością, ale pod warunkiem, że wykaże zaistnienie istotnych zmian stanu nieruchomości np. zmian fizycznych gruntu uniemożliwiających przeprowadzenie dojazdu.