Narzędzia użytkownika

Narzędzia witryny


historia:od_1466_do_1637_we_wladaniu_ksiazat_zachodniopomorskich_lenno_polski

od 1466 do 1637 we władaniu Książąt Zachodniopomorskich (lenno Polski)

Burmistrzowie Miasta

1483 Martin Klinkebeil

1487 Lüdemann

1507 Philipp

1522 Hans Moler

1524 Martin Dobbes

1530 Gregor Hartmann

1533 Gregor Nesse

1539 Matz Lange

1542 Martin Setzke

1550 Matthias Setzke lub Zetzke)

1568 - 1578

Martin Drewke

Jakob Hartmann

Kasper Bretzlaff

1579 - 1586 Martin Driffe (lub Drefke)

1587 - 1623

Jerimias Setzke

Michael Setzke

Lorenz Zielke

1624 Jürgen Zetzke

1630 - 1637 Martin Ellerholt


1483 - Pierwsza imienna wzmianka łebskiego burmistrza Martina Klinkebeyla (Klingbeila). Rodzina Klingbeilów żyła w Łebie do 1945r.

Księga miejska Łeby prowadzona w latach 1483-1785 (Archiwum Państwowe w Szczecinie) 1497 15 września Najsilniejszy ze sztormów które niszczyły Łebę. Rzeka wymyła sobie nowe koryto i przerzuciła bieg na wschód od miasta . Po tej powodzi książę Weyher przeniósł swoją siedzibę z okolic Łeby nad jez. Sarbsko, na teren dawnego wczesnohistorycznego grodziska,leżący poza zasięgiem wód powodziowych.

1498 - Klaus Wejher zburzył swój zamek obronny - siedzibę rodu Wejherów . Swój nowy zamek zlokalizował na terenach położonych wyżej , znajdujących się na wschód od ujścia rzeki Łeby do morza. Zamek był otoczony fosa wypełnioną woda i spełniał również funkcje obronne. Miejsce to nazwał Neuhof czyli nowy dwór. Wejher wybudował w tym miejscu również kaplicę dziękczynną (miejsce to nazywano Jerozolimą).

1499 - Powstanie pierwszego kodeksu rybołówstwa dla Łeby.

1521 - Pierwsza wzmianka o Reformacji w Łebie.

1526 Uregulowanie stosunku prawnego ziemi lęborskiej do Polski na zasadzie lenna dziedzicznego.

1539

Fragment mapy Carta Marina, autorstwa szwedzkiego duchownego Olausa Magnusa (1539)

Fragment mapy Carta Marina, autorstwa szwedzkiego duchownego Olausa Magnusa (1539)

1558 - 11 stycznia ogromny sztorm spowodował w mieście wielkie zniszczenia, że mieszkańcy zdecydowali o przeniesieniu swoich siedzib na drugi brzeg rzeki, dwa kilometry na południowy wschód od poprzedniego miejsca. Do budowy nowych domów użyto częściowo materiałów z rozbiórki zniszczonych budynków. Dzwon kościelny, który zabrano, wpada podczas przeprawy do rzeki. Od tego czasu znane podanie mówi, iż ostrzega on swoim biciem mieszkańców Łeby przed grożącym im niebezpieczeństwem.

1568 - Łeba została wymieniona i opisana jako port w tzw. Duńskiej Księdze Morskiej, swoistym podręczniku nawigacji dla floty handlowej.

1570 - Kolejny wielki sztorm zmusił mieszkańców pozostałych jeszcze w Starej Łebie do jej opuszczenia i przeniesienia swych siedzib na drugi brzeg rzeki. Tym samym ostatni łebianie opuścili Starą Łebę.

1591 - Rozpoczęto z pomocą księcia Jana Fryderyka budowę nowego kościoła. którą ukończono w rok później.

1618

Łeba na mapie Eilhardusa Lubinusa „NOVA ILLUSTRISSIMI PRINCIPATUS POMERANIÆ DESCRIPTIO cum adjunctà Principum Genealogià et Principum veris et potiorum Urbium imaginibus et Nobilium insignibus” (1618)

1627 17 maja - podczas wojny polsko-szwedzkiej 1626–1629 gdy król szwedzki Gustaw Adolf po zwycięskiej kampanii w Inflantach i Kurlandii postanowił uderzyć na Pomorze, by zmusić Zygmunta III do zawarcia pokoju, w którym ten zrzekłby się ostatecznie swoich praw do korony szwedzkiej w pobliżu Łeby rozegrała się bitwa morska.

W roku 1627 flota polska liczyła 10 okrętów : „Rycerz Święty Jerzy„ (lub„Święty Jerzy”), „Król Dawid„, „Latający Jeleń”, „Wodnik„, „Panna Wodna”, „Arka Noego„, „Żółty Lew”,„Biały Lew„, „Płomień” i „Czarny Kruk„. Dwa pierwsze były średniej wielkości galeonami, każdy około 400 ton. Nieco mniejszy był „Latający Jeleń”. Cztery pozostałe, to jest galeon „Wodnik„ i trzy pinki: „Arka Noego”, „Żółty Lew„ oraz „Panna Wodna”, nie przedstawiały zbyt dużej wartości bojowej. Pozostałe jednostki floty polskiej były statkami handlowymi przerobionymi i przystosowanymi do działań wojennych. Polska flota pod względem uzbrojenia nie ustępowała flocie szwedzkiej , może z wyjątkiem „Solena” bo Szwedzkie ludwisarnie nie nadążały z produkcją armat.

Szwedzki plan kampanii 1627 roku przewidywał, że w pierwszej fazie okręty wojenne będą towarzyszyły ogromnej armadzie transportowej podążającej z kontyngentem wojsk do Piławy (najbliżej położone Puck i Wisłoujście pozostawały w rękach polskich), a następnie przejdą do ścisłej blokady portu gdańskiego i znajdujących się tam okrętów polskich. Drugi rzut transportowców, w liczbie 66 statków, miał iść bez ochrony.

Z pierwszym rzutem transportowców spotkała się właśnie eskadra okrętów polskich zdążająca na zachód.

W składzie polskiej eskadry znajdowały się galeon „Król Dawid” (wyporność 400t, załoga 60 marynarzy i 100 żołnierzy, 31 dział); galeon „Wodnik” (wyporność 200t, załoga 45 marynarzy i 80 żołnierzy, 18 dział). pinka „Arka Noego” (wyporność 180 t. załoga 35 marynarzy i 70 żołnierzy , 16 dział).

Polska eskadra podążająca z Gdańska na zachód natknęła się na jednostki konwój 24 jednostek szwedzkich ,w tym kilkunastu statków transportowych i kilku okrętów wojennych. Szwedzkie okręty próbowały nawet abordażować okręty polskie. Doszło do wymiany ognia pomiędzy okrętami polskimi i szwedzkimi. Mimo strat w ludziach (ok. 20 członków załóg) , eskadra polska zdołała ostatecznie przerwać linię okrętów szwedzkich a następnie po udanym rejsie zawinąć do Kołobrzegu. Przez 5 dni pobytu w Kołobrzegu usunięto uszkodzenia okrętów i przygotowano eskadrę do rejsu powrotnego. Eskadrę w tym czasie uznano za zaginioną.

Szwedzkie okręty pod dowództwem admirała Gyllenhielma 22 maja rozpoczęły kolejną blokadę portu gdańskiego. Eskadra okrętów polskich dokonała jednak wielkiego wyczynu przedzierając się przez tą blokadę w pobliże twierdzy Wisłoujście gdzie armaty z twierdzy skutecznie mogły je bronić.

A potem 28 listopada 1627 Szwedzi dostali lanie pod Oliwą.😀

Poniżej galeon „Król Dawid” na widokówce wykonanej na bazie obrazu Pana Marka Fornala

1628 - Rada Miejska wraz z ks. Weyherem, właścicielem Nowęcina, złożyła na ręce ks. Bogusława XIV meldunek o zamuleniu ujścia Łeby i zagrożeniu bytu mieszkańców. Meldunek nie wywołał żadnej reakcji.

Mapa Księstwa Pomorskiego Joannesa Janssoniusa z 1633 r.

Mapa Księstwa Pomorskiego Joannesa Janssoniusa z 1633 r.

historia/od_1466_do_1637_we_wladaniu_ksiazat_zachodniopomorskich_lenno_polski.txt · ostatnio zmienione: 2022/03/19 22:54 przez Grzegorz Kleina